بیماری پروستات به مجموعهای از حالتها و مشکلاتی اطلاق میشود که مستقیماً با پروستات، یک غده قرارگرفته در پایین مثانه در ساختار تناسلی مردانه، مرتبط است. بیماریهای پروستات میتوانند شامل عفونتها، التهابات، بیماریهای التهابی، بیماریهای خوشخیم، و مشکلات عملکردی در پروستات باشند. مهمترین بیماریهای پروستات عبارتند از:
التهاب پروستات: التهاب پروستات عبارت است از التهاب و التهاب قسمتهای مختلف پروستات، که ممکن است ناشی از عفونت باکتریایی یا غیرباکتریایی باشد. این بیماری میتواند علائمی مانند درد شکمی، درد و سوزش در ناحیه آلت تناسلی و مشکلات ادراری را ایجاد کند.
بیماری قطعی پروستات : BPH به افزایش غیرسرطانی حجم پروستات در اثر رشد غیرطبیعی آن اشاره دارد. این بیماری متداولترین علت مشکلات پروستات در مردان بالای ۵۰ سال است و میتواند با علائمی مانند ادرار کمرنگ، نیاز مکرر به ادرارکردن، ضعف جریان ادرار و احساس عدم تخلیه کامل مرتبط باشد.
سرطان پروستات: سرطان پروستات میتواند بدون علائم یا با علائمی ناخوشایند مانند ادرار کمرنگ، خون در ادرار یا اسپرم، درد در ناحیه آلت تناسلی و مشکلات ادراری همراه باشد. این بیماری باید به طور زودرس تشخیص داده و درمان شود.
علتها و دلایل
مبتلا شدن به مشکلات پروستات میتواند به عوامل مختلفی برگردد. در زیر، برخی از عوامل مهم برای ابتلا به مشکلات پروستات را بررسی میکنیم:
سن: با پیشرفت سن، خطر ابتلا به بیماریهای پروستات افزایش مییابد. بیشترین مشکلات پروستات، از جمله بزرگی غیرسرطانی (بیماری بنیادی پروستات) و سرطان پروستات، در مردان بالای ۵۰ سال رخ میدهد.
عوامل ژنتیک و وراثتی: وجود تاریخچه خانوادگی از بیماریهای پروستات، از جمله سرطان پروستات، میتواند خطر ابتلا به پروستات را افزایش دهد. ژنتیک و عوامل وراثتی نقش مهمی در این بیماریها ایفا میکنند.
التهاب پروستات (پروستاتیت): عفونت با باکتریها، ویروسها یا سایر میکروبها میتواند به التهاب پروستات و علائم آن منجر شود. عواملی مانند ضعف سیستم ایمنی، استفاده از سیستمهای داخلی (اورتراکاتر و غیره) و ترشحات نامنظم پروستات میتوانند خطر ابتلا به پروستاتیت را افزایش دهند.
سبک زندگی و عوامل محیطی: عوامل مانند نارسایی فعالیت بدنی، تغذیه نامناسب، چاقی، مصرف مواد مخدر و الکل، استفاده برخی از داروها (مانند داروهای ضدافسردگی و ضدانعقاد) و تماس با عوامل آلودگی میتوانند به ظهور مشکلات پروستات مرتبط باشند.
مهم است که از سلامت پروستات خود مراقبت کنید و در صورت وجود هرگونه علامت نامطلوب مانند تغییر در عادات ادراری، درد یا سایر علائم غیرطبیعی، به پزشک متخصص مراجعه کنید. ارزیابی و تشخیص دقیق تنها توسط پزشک میسر است و او میتواند راهنمایی درمانی مناسب را برای شما ارائه دهد.
تشخیص
تشخیص بیماری پروستات بستگی به نوع بیماری و علائم مربوطه دارد. اما در کل، برای تشخیص بیماری پروستات میتوان از روشهای زیر استفاده کرد:
مصاحبه و بررسی پزشکی: پزشک شما ابتدا مصاحبهای با شما خواهد داشت تا در مورد علائم، تاریخچه پزشکی، و عوامل خطر مرتبط با بیماری پروستات استفاده کند. این مصاحبه میتواند شامل سوالاتی درباره علائم ادراری، درد، تغییرات جنسی، و تاریخچه خانوادگی مرتبط با سرطان پروستات باشد.
آزمایش خون: آزمایش خون میتواند شامل آزمایش آنتیژن خاص پروستات (PSA) باشد. PSA یک مارکر بیماری پروستات است که میزان آن در خون ممکن است در بیماریهای مختلف پروستات تغییر کند.
اندازهگیری آزاد PSA: در برخی موارد، پزشک ممکن است بخواهد آزاد PSA را در برابر PSA مجموع (که به آن PSA تعلق دارد) اندازهگیری کند. این اندازهگیری میتواند به تمیزتر کردن تشخیص سرطان پروستات و جدا کردن آن از بیماریهای دیگر کمک کند.
آزمایش ادرار: بررسی ادرار نمونه میتواند عفونت پروستات را تشخیص دهد و نشان دهنده وجود علائم التهابی باشد.
آزمایش تصویربرداری: برخی از روشهای تصویربرداری مانند سونوگرافی پروستات، رزونانس مغناطیسی (MRI) و توموگرافی محاسبه شده (CT scan) ممکن است برای تشخیص و بررسی بیماریهای پروستات مورد استفاده قرار گیرند.
بیوپسی پروستات: در صورتی که پزشک شک دارد در مورد وجود سرطان پروستات، ممکن است بیوپسی پروستات را توصیه کند. در این روش، نمونهای از بافت پروستات برداشت شده و تحت میکروسکوپ بررسی میشود تا بیماری تشخیص داده شود.
پیشگیری
برای پیشگیری از مشکلات پروستات و حفظ سلامتی آن، میتوانید اقدامات زیر را انجام دهید:
سبک زندگی سالم: رعایت یک سبک زندگی سالم میتواند به حفظ سلامت پروستات کمک کند. این شامل تغذیه متعادل، فعالیت بدنی منظم، کاهش استفاده از الکل و مواد مخدر، و کنترل استرس میشود.
وزن مناسب: حفظ وزن سالم و جلوگیری از چاقی میتواند خطر ابتلا به بیماریهای پروستات را کاهش دهد. تغذیه مناسب و فعالیت بدنی منظم به شما کمک میکند وزن خود را در محدوده سالم نگه دارید.
مصرف گیاهان دارویی: برخی گیاهان دارویی ممکن است به حفظ سلامت پروستات کمک کنند. مثلاً گیاهانی مانند سویا ، پنبهدانه ، لیکوپن (یافت میشود در گوجه فرنگی) و زردآلو برخی از گزینههای معروف هستند. قبل از استفاده از هر گونه گیاه دارویی، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید.
مراقبت پزشکی منظم: برای پیشگیری و شناسایی زودهنگام مشکلات پروستات، مراجعه منظم به پزشک خود برای انجام آزمایشات و بررسیهای پروستات میتواند بسیار مفید باشد. پزشک میتواند شما را راهنمایی کند در مورد فرکانس و نوع آزمایشاتی که باید انجام دهید.
عدم سیگار کشیدن: سیگار کشیدن باعث افزایش خطر ابتلا به بیماریهای پروستات و ایجاد عوارض بیشتر میشود. ترک سیگار میتواند به حفظ سلامتی پروستات کمک کند.
مراقبت از سیستم ادراری: حفظ سلامت سیستم ادراری نیز مهم است. این شامل مصرف مقدار کافی آب، اجتناب از نگهداری طولانی مدت ادرار، و دفع به موقع ادرارهای خود است.
