بیماری التهاب پروستات یا پروستاتیت، تورم غده پروستات (در بعضی شرایط به دلیل ورود باکتری از مجرای ادرار) است. این بیماری میتواند بسیار دردناک و ناراحتکننده باشد اما در بیشتر موارد درمان میشود. شبادراری، سوزش در زمان ادرار و مشکلات جنسی مانند اختلال نعوظ، از علائم پروستاتیت هستند. اگرچه ممکن است در هر سنی بروز کند، اما مردان ۳۰ تا ۵۰ سال، بیشتر در معرض خطر ابتلا قرار دارند. در ادامه همراه ما باشید که درباره انواع ورم پروستات، علل و راههای درمان آن صحبت خواهیم کرد.
التهاب پروستات چیست؟
غده پروستات بهاندازه یک گردوی کوچک در زیر مثانه آقایان قرار دارد. پروستات یک غده برونریز است به این معنی که ترشحات خود را به مجراها و ساختارهای لولهمانند میریزد، به همین دلیل مجرای ادراری دقیقاً از درون غده پروستات میگذرد.
التهاب پروستات (به انگلیسی prostatit) یکی از انواع بیماری پروستات است و زمانی رخ میدهد که به هر نحوی پروستات عفونت یا ورم کند. معمولاً از طریق ورود باکتری و بیماریهای مقاربتی از راه مجرای ادراری صورت میگیرد اما میتواند به دلیل سندرم درد مزمن لگن، یکی از شایعترین علل وقوع پروستاتیت، اتفاق بیفتد.
انواع پروستاتیت
انواع پروستاتیت شامل موارد زیر است:
- پروستاتیت مزمن. این شایع ترین نوع پروستاتیت است و اغلب ماه ها طول می کشد. هر پروستاتیت مزمن بدون وجود باکتری در این دسته قرار می گیرد.
- پروستاتیت حاد باکتریایی. این شدیدترین و کمترین نوع پروستاتیت است. ناشی از عفونت باکتریایی است. به طور ناگهانی با علائم شدید مانند تب، لرز و منی خونی ظاهر می شود. این نوع نیاز به درمان فوری دارد.
- پروستاتیت باکتریایی مزمن. این یک عفونت خفیف تر و کمتر شایع است که ممکن است به مرور زمان بیاید و از بین برود. علائم ممکن است مشابه پروستاتیت حاد باکتریایی باشد اما به طور مشخصی با شدت کمتری همراه باشد.
- پروستاتیت بدون علامت. پزشکان گاهی اوقات در حین انجام یک معاینه غیرمرتبط، التهاب پروستات را کشف می کنند. بدون علائم است و درمان لازم نیست
علائم پروستاتیت چیست؟
علائم پروستاتیت برای هر یک از سه نوع علامت دار متفاوت است.
اگر پروستاتیت حاد باکتریایی دارید، ممکن است موارد زیر را تجربه کنید:
- درد در قسمت پایین شکم، کمر یا راست روده
- درد در اطراف آلت تناسلی یا کیسه بیضه
- نیاز فوری به ادرار کردن
- مشکل در ادرار کردن یا تخلیه کامل مثانه
- درد هنگام ادرار کردن
- درد هنگام انزال
- لرز
- تب
- حالت تهوع یا استفراغ
همچنین ممکن است ادرار بدبو یا کدر داشته باشید. اگر پروستاتیت باکتریایی مزمن دارید، ممکن است علائم مشابهی داشته باشید، اما شدت آنها کمتر خواهد بود.
در موارد پروستاتیت باکتریایی مزمن و حاد، باکتری ها نیز می توانند وارد دستگاه ادراری شده و باعث عفونت دستگاه ادراری (UTI) شوند.
علامت اولیه پروستاتیت مزمن درد یا ناراحتی در بدن شما است:
- پایین کمر
- شکم
- راست روده
- ناحیه تناسلی
ممکن است هنوز نسخه های خفیف بسیاری از علائم ذکر شده در بالا را تجربه کنید.
اگر پروستاتیت التهابی بدون علامت دارید، هیچ علامتی را متوجه نخواهید شد.
علل بروز التهاب پروستات
اغلب اوقات عفونت پروستات توسط باکتری ایجاد می شود که می تواند باعث عفونت مثانه یا عفونت مجاری ادراری نیز شود. برای پروستاتیت باکتریایی حاد و مزمن، عفونت های باکتریایی علت هستند. گاهی اوقات، باکتری ها می توانند از طریق مجرای ادرار وارد پروستات شوند.
در صورت استفاده از کاتتر یا انجام یک روش پزشکی که مجرای ادرار را درگیر می کند، در معرض خطر ابتلا به عفونت پروستات هستید. سایر عوامل خطر عبارتند از:
- انسداد مثانه
- عفونت
- بیماری های مقاربتی (STD)
- بزرگ شدن پروستات یا آسیب، که می تواند عفونت را تحریک کند
یکی از شایعترین باکتریهای درگیر در پروستاتیت، به ویژه در افراد بالای ۳۵ سال، اشریشیا کلی (E. coli) است. عفونت و بیماری های مقاربتی (STI)، از جمله سوزاک و کلامیدیا نیز می توانند باعث پروستاتیت باکتریایی شوند.
در بسیاری از موارد، علت دقیق پروستاتیت مزمن ناشناخته است، اگرچه می توان آن را با آسیب های پروستات یا وضعیت سیستم ایمنی مرتبط دانست. محققان معتقدند:
- یک میکروارگانیسم می تواند باعث پروستاتیت مزمن شود
- سیستم ایمنی بدن شما به عفونت ادراری قبلی پاسخ می دهد
- سیستم ایمنی بدن شما به آسیب عصبی در ناحیه واکنش نشان می دهد
چه کسانی در خطر ابتلا به پروستاتیت هستند؟
عفونت پروستات می تواند در هر سنی رخ دهد، اگرچه بروز در افراد بین ۲۰ تا ۴۰ سال و افراد بالای ۷۰ سال به اوج خود می رسد. برای مردان زیر ۵۰ سال، التهاب پروستات شایع ترین مشکل دستگاه ادراری است.
عوامل دیگری نیز می توانند خطر شما را افزایش دهند، از جمله داشتن:
- یک کاتتر ادراری وارد شده است
- عفونت مثانه
- ترومای لگن
- دوره های گذشته پروستاتیت
- یک پروستات بزرگ شده
داشتن رابطه جنسی بدون کاندوم یا سایر روش های بازدارنده و HIV مثبت نیز احتمال ابتلا به پروستاتیت را افزایش می دهد.
پروستاتیت چگونه تشخیص داده میشود؟
علائم پروستاتیت به دلایل مختلفی غیر از التهاب پروستات ایجاد میشوند. پزشک معالج شما برای تشخص دقیق پروستاتیت ابتدا معاینه فیزیکی انجام میدهد، سپس علائم و سابقه پزشکی شما را بررسی میکند و درنهایت آزمایشهایی را برای تعیین علت و رد برخی شرایط درخواست میکند. آزمایشهای تشخیصی برای ارزیابی عفونت شامل موارد زیر است:
- معاینه رکتال: در این روش، ارائهدهنده مراقبتهای بهداشتی یک انگشت روغنکاری شده و دستکشدار را وارد رکتوم میکند تا ببیند آیا غده پروستات ملتهب است یا خیر
- آزمایش ادرار: در این آزمایش نمونه ادرار مریض از لحاظ وجود باکتریها و نوع آنها مورد بررسی قرار میگیرد
- آزمایش خون: آزمایش خون برای بررسی علائم عفونت و سایر مشکلات پروستات انجام میشود
- تست ترشحات پروستات: در این آزمایش از نمونه ترشحات پروستات برای بررسی بیشتر استفاده میشود
اگر در آزمایشهای اولیه هیچ اثری از عفونت نباشد، ممکن است پزشک آزمایشهای زیر را نیز درخواست کند:
- تستهای یورودینامیک: این تستها برای اندازهگیری میزان نگهداری و رهاسازی ادرار توسط مثانه و مجرای ادرار انجام میشوند و به شناسایی منشأ مشکلات دفع ادرار کمک میکنند
- تصویربرداری: آزمایشهای تصویربرداری برای شناسایی بینظمیهای پروستات، رشد غیرطبیعی یا سایر مشکلات در ناحیه لگن که ممکن است منشأ ایجاد درد در فرد باشند، درخواست میشوند
درمان التهاب پروستات
در صورت بروز علائم ناگهانی و شدید پروستاتیت باید فوراً به پزشک مراجعه کنید. پروستاتیت باکتریایی حاد معمولاً با داروهای مسکن و یک دوره دو تا چهار هفتهای داروهای آنتیبیوتیک درمان میشود. علاوه بر این اگر فرد قادر به دفع ادرار نباشد، ممکن است نیاز به درمان بیمارستانی و جراحی برای درمان نیاز باشد. اگر علائم پروستاتیت مزمن را داشته باشید، ممکن است به یک اورولوژیست و متخصص بیماریهای دستگاه تناسلی ارجاع داده شوید. درمان پروستاتیت معمولاً شامل موارد زیر است:
- داروهای مسکن
- آلفا بلوکرها، برای شلشدن ماهیچههای غده پروستات و کاهش علائم بیماری
- تجویز داروهای آنتیبیوتیک بر اساس نوع باکتری عامل ایجاد عفونت
درمان پروستاتیت
درمان پروستاتیت به نوع التهاب پروستات و علائم بیمار بستگی دارد. پزشک سعی میکند با کمک داروهای مختلف مشکلات و علائم ناشی از التهاب پروستات شامل عفونت، درد و مشکلات دفع ادرار در مریض را کاهش دهد.
پیشگیری از التهاب پروستات
در حالت کلی، نمیتوان صددرصد از پروستاتیت پیشگیری کرد اما موارد زیر در کاهش علائم و جلوگیری از بروز التهاب پروستات تاثیر دارند:
- رژیم غذایی و تغذیه سالم
- افزایش مصرف مایعات و اجتناب یا کاهش مصرف موادی که مثانه را تحریک میکنند.
- انجام آزمایشهای بالینی
- محدودکردن مصرف الکل، کافئین و غذاهای تند یا اسیدی
- تمیز نگهداشتن آلت تناسلی خود و ناحیه اطراف آن
- پرهیز از نشستن طولانیمدت (مخصوصاً دوچرخهسواری)
- استفاده از گرمادرمانی یا حمام آب گرم
- انجام تمرینات کگل، ورزشهایی برای عضلات نگهدارنده ادرار در مثانه که باعث قرارگرفتن مثانه و عضلات لگن در جای مناسب خود میشود.
- تمرینات آرامشبخش مانند یوگا
