بزرگ شدن پروستات؛ از گردو تا پرتقال خونی!
بزرگ شدن پروستات یک روند طبیعی در طول عمر مردان است. غده پروستات یک بار در هنگام بلوغ دچار افزایش اندازه میشود و بعد از آن از حدود سن ۲۵ سالگی و در طی یک روند آرام به بزرگ شدن ادامه میدهد.غده پروستات که در حالت طبیعی به اندازه یک گردو است میتواند در سنین بالا تا اندازه یک پرتقال بزرگ شود. بزرگ شدن پروستات با اثر فشاری بر روی مجرای ادرار و همچنین ایجاد ضعف در جدارهی مثانه، مشکلات متعددی را ایجاد میکند.با توجه به خوشخیم بودن این بیماری، تا زمانی که بیمار بدون علامت است نیاز به اقدام درمانی خاصی وجود ندارد اما در صورت بی توجهی به علائم بیماری، مشکلات جدی تری سلامت فرد را تهدید خواهد کرد.
غده پروستات کجاست و چه وظیفهای دارد؟
غده پروستات یک قسمت از دستگاه تولید مثل مردان است که بخشی از مایع منی را تولید میکند. این غده که در حدود اندازه یک گردو است در زیر مثانه و جلوی راستروده قرار دارد و مجرای ادرار در هنگام خروج از مثانه از درون این غده میگذرد.
علائم بزرگ شدن پروستات چیست؟
بزرگ شدن پروستات با اثر فشاری بر روی مجرای ادرار، باعث تنگی و یا انسداد کامل مجرا میشود و در نتیجه بیمار هر یک الی دو ساعت و به ویژه در طول شب احساس نیاز به دفع ادرار میکند. سایر علائم به قرار زیر است:
- عدم تخلیه کامل مثانه: احساس پر بودن مثانه بلافاصله بعد از دفع ادرار
- تکرر ادرار: دفع ادرار به صورت مکرر و در حجم پایین
- ادرار متناوب: قطع و وصل شدن جریان ادرار به صورت متناوب در طول دفع ادرار
- دفع ادرار فوری: احساس نیاز به دفع فوری ادرار بدون صبر کردن
- جریان ضعیف: کند و ضعیف شدن جریان ادرار
- احتیاج به زور زدن: جریان ادرار به خودی خود برقرار نمیشود و برای ایجاد و حفظ جریان، بیمار باید مانند هنگامی که یبوست است انرژی صرف کند
- احساس نیاز به دفع ادرار در طول شب به طوری که بیمار بیش از دو بار جهت انجام این امر از خواب بیدار شود
اگر شدت بزرگ شدن پروستات به اندازهای برسد که مسیر ادرار کاملا مسدود شود، بیمار به اقدام درمانی اورژانسی نیاز دارد.
بزرگ شدن پروستات به چه علت رخ میدهد؟
علت بزرگ شدن پروستات کاملا مشخص نیست. این اتفاق معمولا در مردان با سن بالا رخ میدهد و به نظر میرسد در اثر تغییرات هورمونی باشد. به عنوان مثال کاهش مقدار تستسترون فعال در خون با افزایش سن و ثابت ماندن مقدار استروژن میتواند یکی از دلایل این بیماری باشد.
کامل تر بخوانید : روش های درمان بیماری پروستات
چه افرادی با احتمال بیشتر به بزرگ شدن پروستات دچار میشوند؟
ریسک فاکتورهای متعددی در این زمینه وجود دارند. افرادی که در ریسک بالاتری قرار دارند شامل موارد زیر میشوند:
- همهی مردهای بالا ۵۰ سال
- مردانی که پدر آنها به بزرگی پروستات مبتلا بودهاند
- مردانی که اضافه وزن دارند یا دچار چاقی مفرط هستند
- مردانی که با افزایش سن دچار کاهش چشمگیر فعالیت شده و از کار افتاده میشوند
- برخی از مردانی که اختلال نعوظ دارند
آیا میتوان از بزرگ شدن پروستات جلوگیری کرد؟
هیچ راه قطعیای برای جلوگیری از بزرگ شدن پروستات وجود ندارد. با اینحال، کاهش وزن و داشتن رژیم سالم غذایی که شامل انواع میوه و سبزیجات باشد میتواند به جلوگیری از بزرگ شدن پروستات و یا به تعویق انداختن آن کمک کند. مقدار زیاد چربی بدنی میتواند سطح هورمونهای خونی را تغییر دهد و باعث تحریک سلولهای غده پروستات به تولید مثل و افزایش تعداد شود. ورزش و فعالیت بدنی نیز با کنترل ذخایر چربی بدن و همچنین متعادل کردن سطح هورمونها به جلوگیری از بزرگ شدن پروستات کمک میکند.
بزرگی پروستات چگونه تشخیص داده میشود؟
در صورتی که علائم بزرگ شدن پروستات که در بالاتر نیز به آن اشاره شد را دارید به پزشک خود مراجعه کنید. همچنین در نظر داشته باشید که علائمی از جمله دیدن خون در ادرار، درد و سوزش هنگام دفع ادرار و همچنین عدم توانایی در دفع ادرار، زنگ خطرهای این بیماری هستند که باید بلافاصله و به صورت اورژانسی پیگیری شوند. روشهای فراوانی برای بررسی وضعیت بزرگی پروستات وجود دارد که تعدادی از آنها به شرح زیر است:
- شرح حال گیری: پزشک شما با شرح حال گیری دقیق و بررسی علائم وشدت آن میتواند به تشخیص برسد.
- معاینه: معاینه مقعدی میتواند کمک کننده باشد. در این معاینه بیمار به پهلو میخوابد و زانوی خود را در شکم قرار میدهد. سپس پزشک با استفاده از یک دستکش، انگشت خود را به ژل روان کننده آغشته میکند و از طریق راست روده، دیوارهی پشتی غده پروستات را لمس میکند. هرگونه نتیجه غیر طبیعی در معاینه توسط پزشک بررسی میشود.
- آزمایش ادرار: آزمایش ادرار برای بررسی سایر مشکلاتی که میتواند علائم مشابه بزرگ شدن پروستات ایجاد کند انجام میشود. بررسی خون در ادرار، عفونت ادراری و … در این آزمایش بررسی میشود. همچنین آزمایشهایی برای بررسی مقدار باقیمانده ادرار، شدت جریان ادرار و … بنا بر صلاحدید پزشک میتواند انجام شود.
- اسکن: استفاده از سونوگرافی، سیستوسکوپی و MRI برای اندازه گیری دقیق حجم غدهی پروستات. اگر بیمار نیاز به جراحی داشته باشد MRI میتواند اطلاعات دقیقی از اندازه و محل گسترش غدهی پروستات را به جراح اورولوژیست بدهد.
- آزمایش خون: اندازهگیری سطح خونی انتیژن اختصاصی پروستات (PSA) میتواند به تشخیص بزرگ شدن پروستات و همچنین به پیگیری روند درمان کمک کند.
بزرگی پروستات چگونه درمان میشود؟
روشهای مختلفی برای درمان بزرگ شدن پروستات وجود دارد که شما با مشورت کردن با یک اورولوژیست حاذق و در نظر گرفتن راهکارهای او میتوانید یکی از آنها را انتخاب کنید. چهار سیاست کلی در درمان بزرگی پروستات وجود دارد:
- پیگیری فعال: اگرعلائم شما شدت نداشته باشد ممکن است بعد از بررسی توسط پزشک متخصص نیاز به درمان خاصی نداشته باشید. در این هنگام تنها توصیه پزشک این است که به صورت منظم و دورهای برای پیگیری و بررسی پیشرفت بیماری مراجعه کنید تا در هنگام نیاز مداخلات درمانی آغاز شود.
- داروها: داروهای مختلفی وجود دارند که میتوانند به تنهایی و یا در ترکیب با یکدیگر بنابر صلاحدید پزشک شما تجویز شوند. این داروها می توانند باعث کند شدن روند رشد پروستات و همچنین پسرفت آن شوند و علائم بیماری را بهبود ببخشند.
- جراحی سرپایی: در این نوع جراحی ها مداخلات بسیار اندک هستند و بیمار نیاز به ریکاوری و بستری در بیمارستان ندارد. این جراحیها به بهبود علائم کمک میکنند و بسیار کم عارضه هستند اما شانس عود مجدد علائم نیز در آنها وجود دارد.
- جراحی تهاجمی: در این شکل از جراحی، از روشهای تهاجمی تر استفاده میشود. عوارض جراحی بیشتر است اما درمان به بهترین شکل اتفاق میافتد. اگر بیماری پیشرفته باشد جراح اورولوژیست مجبور به انجام این مداخلات میشود.
بعد از درمان
بعد از شروع درمان و یا انجام جراحی لازم است برای پیگیری وضعیت بهبودی خود بنا به دستور پزشک به صورت منظم و دورهای ویزیت شوید. از نظر ابتلا به عفونتهای بعد از جراحی هوشیار باشید و به بدن خود اجازه دهید تا به ارامی سلامتی خود را باز پس بگیرد.
سوالی دارید ؟
امیدواریم از این مطلب که در سایت دکتر حجت سلیمی متخصص اورولوژی منتشر شده است اطلاعات کافی را به دست آورده باشید. اگر درخصوص مطلب “بزرگ شدن پروستات” سوالی دارید، در قسمت دیدگاه ها برای بنویسید و سوال خود را بپرسید. دکتر حجت سلیمی در کمترین زمان ممکن شخصا به آن پاسخ میدهد.
